Bab 1: Warisan Negara Bangsa (Nota Sejarah Tingkatan 4) 

BAB 1 : WARISAN NEGARA BANGSA

(T4B1)

.

1.1       LATAR BELAKANG NEGARA BANGSA SEBELUM KEDATANGAN BARAT

. 

Jelaskan/huraikan/bincangkan ciri-ciri negara bangsa kerajaan Alam Melayu 

Raja

• Merupakan tonggak utama kerajaan
• Dibantu oleh pembesar
• Rakyat taat setia kepada raja
• Raja dianggap suci
• Contoh Raja Champa dianggap suci dan dikaitkan dengan Dewa Siva

Undang-Undang

• Dilaksanakan bagi memastikan kesejahteraan sesebuah kerajaan

• Undang-undang diguna     seluruh     wilayah pengaruh
• Sebagai panduan dalam pentadbiran kerajaan
• Contoh kerajaan Majapahit amalkan undang- undang Kutara Manawa 

Wilayah Pengaruh

• Merupakan kawasan rakyatnya menerima dan memperakui pemerintahan seseorang raja
• contoh raja    kerajaan    Funan    mempunyai wilayah pengaruh yang luas
• Iaitu dari Sungai Mekong, Teluk Cam Ranh, selatan Myanmar dan Segenting Kra

Rakyat

• Merujuk kepada penduduk dalam sesebuah wilayah
• Yang setia kepada raja dan tidak menderhaka
• Contoh rakyat Srivijaya membuktikan kesetiaan dengan upacara persetiaan dan meminum air sumpah
• Inskripsi Telaga Batu digunakan dalam upacara persetiaan antara pemerintah dengan golongan diperintah dalam kerajaan Srivijaya

1.2      CIRI-CIRI NEGARA BANGSA KESULTANAN MELAYU MELAKA

.

Bincangkan/jelaksan/huraikan ciri-ciri/peranan negara bangsa Kesultanan Melayu Melaka 

Kerajaan

• Muncul kerajaan disebabkan adanya raja
• Raja Melaka pemerintah tertinggi
• Pemerintahan beraja diperkukuh oleh Sistem

Pembesar Empat Lipatan

• Pemerintah menggunakan gelaran sultan setelah menerima Islam

Rakyat

• Setia kepada Sultan Melaka
• Rakyat mematuhi undang-undang
• Rakyat Melaka terdiri orang Melayu dan orang Laut
• Golongan yang diperintah terdiri rakyat yang merdeka dan hamba
• Kesejahteraan rakyat dijamin oleh sultan
• Rakyat akui kekuasaan sultan

Wilayah Pengaruh

• Kawasan pemerintahan raja
• Diakui rakyat
• KMM mempunyai wilayah pengaruh yang luas
• Contoh merangkumi Semenanjung Tanah Melayu dan pantai Timur Sumatera
• Diperolehi dengan cara penaklukan, naungan dan perkahwinan

 Wilayah taklukan

• Wilayah yang diperolehi dengan peperangan

Wilayah naungan

• Menerima ketuanan         KMM         melalui perkahwinan atau persahabatan

• Perolehan Wilayah melalui perkahwinan

Undang-undang

• Ada dua undang-undang dalam KMM
• Hukum Kanun Melaka dan Undang-undang Laut Melaka
• Tujuan undang-undang        mengukuhkan kerajaan dan melindungi rakyat

• Ini menjadikan KMM sebuah kerajaan yang unggul

Lambang kebesaran

• Merupakan identiti kerajaan
• Menjadi simbol    kedaulatan    sultan    yang memerintah
• Digunakan dalam adat istiadat

• Contoh penggunaan warna, nobat, regalia, dan cop mohor
• Cop mohor untuk mengesahkan arahan daripada sultan

.

Senaraikan/nyatakan tiga wilayah yang dikuasai oleh Kesultanan Melayu Melaka melalui peperangan

• Pahang
• Kelantan
• Kuala Linggi
• Rokan
• Kampar
• Inderagiri

.

Nyatakan/senaraikan jenis wilayah pengaruh Semasa Kesultanan Melayu Melaka

• Wilayah taklukan
• Wilayah naungan
• Perolehan wilayah melalui perkahwinan

.

1.3       KEUNGGULAN SISTEM PENTADBIRAN DAN UNDANG-UNDANG

. 

Terangkan/huraikan/bincangkan latar belakang sistem pentadbiran Kesultanan Melayu Melaka

• Dikenali sebagai Pembesar Empat Lipatan
• Setiap Kawasan dikenali kawasan pegangan
• Iaitu kawasan yang dikurniakan oleh Sultan Melaka kepada Pembesar Berempat
• Sultan memberikan kuasa memerintah wilayah, sungai atau pulau kepada Pembesar Berempat

.

Bincangkan/huraikan/jelaskan peringkat pentadbiran dalam Kesultanan Melayu Melaka 

Pentadbiran Pusat

• Dilaksanakan oleh Pembesar Berempat
• Bendahari, Penghulu Bendahari, Temenggung dan Laksamana
• Mewujudkan pentadbiran yang sempurna
• Mengelakkan tindakan sewenang-wenangnya oleh pemerintah

Peringkat jajahan

• Pembesar uruskan pentadbiran daerah dan kampung
• Pembesar dilantik oleh sultan dan pembesar berempat
• Peranan mereka menjaga  dan mengekalkan keamanan kawasan

• Mengutip cukai

.

Jelaskan/huraikan/bincangkan peranan Sultan/ Bendahara/ Penghulu Bendahari/ Laksamana/ Temenggung 

Sultan

• Sultan mengetuai pemerintahan
• Berkuasa dalam segala aspek pemerintahan
• Peperangan, hubungan diplomatik dan agama
• Sultan dibantu oleh Pembesar Berempat iaitu Bendahara, Penghulu Bendahari, Temenggung,

Laksamana

• Sultan juga dibantu pembesar lain seperti Syahbandar, Bentara, Orang Kaya, hulubalang dan penghulu

Bendahara

• Tugasnya ketua pentadbir
• Ketua turus angkatan tentera
• Menasihati sultan dalam pelbagai hal
• Pemangku sultan

Penghulu Bendahari

• Menguruskan perbendaharaan negara
• Sumber pendapatan KMM perdagangan, segala jenis cukai dan ufti daripada wilayah taklukan dan naungan

Syahbandar

• Kutip cukai di pelabuhan
• Pembesar lain    kutip    cukai    di    kawasan pegangan
• Hasil perbendaharaan    digunakan    membeli senjata

• Membina istana

Temenggung dan Laksamana

• KMM mempunyai sistem keselamatan yang kemas di darat dan laut
• Temenggung menjaga    keselamatan    Kota Melaka
• Laksamana sebagai panglima angkatan laut Melaka

.

Jelaskan/huraikan/bincangkan                peranan golongan pembesar dalam sistem politik tradisional Melayu 

• Memelihara keamanan
• Memelihara kebajikan rakyat di kawasan pegangan
• Menjadi perantara antara sultan dan rakyat
• Mengutip hasil melalui sistem serah
• Membekalkan tentera melalui sistem kerah

.

Nyatakan/senaraikan dua jenis undang-undang dalam Kesultanan Melayu Melaka 

• Hukum Kanun Melaka
• Undang-Undang Laut Melaka

.

Jelaskan/bincangkan/huraikan peruntukan dalam Hukum Kanun Melaka yang berkaitan jenayah 

• Maksud jenayah ialah menggugat ketenteraman dan keharmonian KMM
• Contoh membunuh , menikam dan mencuri
• Fasal 1 apabila seseorang didapati membunuh orang lain tanpa pengetahuan raja atau pembesar maka dia akan dihukum bunuh
• Fasal 4 hukuman bunuh dikenakan kepada sesiapa yang ingkar arahan dan memalsukan titah sultan
• Pembesar mesti arif dalam hal berkaitan pelaksanaan undang-undang

.

Bincangkan/jelaskan/huraikan peruntukan berkaitan kekeluargaan                       dan ekonomi dalam Hukum Kanun Melaka 

Kekeluargaan

• Bertujuan memelihara keharmonian dalam keluarga
• Menyelesaikan masalah yang dihadapi oleh keluarga atau perkahwinan
• Contoh Fasal 26 menyatakan bahawa perkahwinan memerlukan 4 orang saksi dan jika tidak cukup memadai 2 orang saksi
• Hamba dan wanita tidak boleh menjadi saksi dalam perkahwinan

Ekonomi

• Perdagangan merupakan    elemen    penting dalam KMM
• Mempunyai peraturan yang jelas tentang urus niaga agar tidak berlaku sebarang kesalahan yang bertentangan dengan ajaran Islam
• Contoh Fasal 30 amalan riba diharamkan dan orang yang menjalankan perniagaan haruslah akil baligh, siuman
• Melafazkan niat jual beli

.

Nyatakan/senaraikan tiga syarat menjalankan perniagaan dalam Hukum Kanun Melaka 

• Akil baligh
• Siuman
• Melafazkan niat jual beli

.

Terangkan/jelaskan/bincangkan kandungan Undang-Undang Laut Melaka 

• Diusahakan oleh Nakhoda Jenal, Nakhoda Diri dan Nakhoda Sahak
• Di perkenan oleh Sultan Mahmud Shah
• Nakhoda sebagai raja dalam pelayaran dan semua pihak mesti mematuhi arahan dan perintah nakhoda
• Menjelaskan peranan nakhoda, jurumudi, malim dan jurubatu
• Ia bertujuan  untuk   menjadikan   pelayaran selamat dan lancar

• Malim akan dijatuhi hukuman bunuh jika lalai dan menyebabkan pelanggaran
• Perbuatan jenayah      atas      kapal      akan menggugat ketenteraman dan keselamatan
• Contoh perbuatan mencuri, membunuh dan memberontak
• Percukaian yang sistematik dan adil

.

Bincangkan/ huraikan/ jelaskan peranan pemerintah dan rakyat 

• Hubung kait pemerintah dan rakyat sejak KMM selaras dengan konsep waadat
• Waadat ialah perjanjian yang dilakukan oleh Demang Lebar Daun yang mewakili golongan diperintah
• Sang  Sapurba    yang    mewakili    golongan

pemerintah

• Rakyat bernaung di bawah pentadbiran sultan dan pembesar saling berkait antara satu sama lain
• Hubung kait pemerintah dan rakyat ialah rakyat seperti akar dan raja seperti pohon
• Tulah ialah kecelakaan yang menimpa kerana melanggar larangan atau titah raja
• Menderhaka kepada raja

Golongan pemerintah dan rakyat 

• Golongan pemerintah terdiri sultan, pembesar, kerabat raja dan ulama
• Golongan diperintah terdiri peniaga, petani, tukang dan nelayan. Hamba terdiri hamba raja, hamba berhutang dan hamba biasa

Peranan Sultan

• Menaungi dan menjaga keselamatan rakyat
• Mewujudkan perpaduan
• Bertanggungjawab terhadap     kemakmuran

serta kestabilan kerajaan

• Perkenalkan undang-undang    untuk kawal rakyat

Peranan Rakyat

• Menunjukan taat setia kepada pemerintah
• Mematuhi segala arahan pemerintah dan tidak menderhaka kerana takut ditimpa tulah
• Menjadi tentera
• Menghadiri majlis    umum    seperti    gotong royong
• Menjadi pengayuh atau pendayung kapal perang
• Menyumbang tenaga kerja melalui sistem kerah seperti membina istana atau jalan

.

HIMPUNAN SOALAN KBAT

.

Kegemilangan Kesultanan Melayu Melaka membuktikan bahawa asas negara bangsa telah wujud sebelum kedatangan kuasa Barat. Jelaskan iktibar yang diperoleh daripada perkembangan tersebut. 

• Bangga dengan kegemilangan Kesultanan Melayu Melaka
• Penting untuk mempertahankan identiti bangsa

• Membuktikan kemampuan kita mencapai kegemilangan
• Mampu menentukan nasib dan masa depan sendiri
• Penting untuk mengkaji sejarah tanah air
• Mana-mana jawapan yang munasabah

Cadangkan langkah-langkah/usaha- usaha/cara-cara bagi mempertahankan institusi diraja pada masa kini 

• Menghormati institusi diraja
• Memberi taat setia yang tidak berbelah bahagi
• Menghayati sejarah institusi diraja
• Meraikan hari kebesaran diraja
• Seperti Hari Keputeraan atau Pertabalan diraja
• Kesimpulannya rakyat perlu memberi taat setia kepada institusi diraja demi mempertahankan institusi diraja di negara ini
• Mana-mana jawapan yang munasabah

Kesinambungan ciri negara bangsa kerajaan awal Alam Melayu menjadi asas yang kukuh kepada kegemilangan kerajaan Alam Melayu seterusnya.

Buktikan pernyataan tersebut. 

• Kerajaan Srivijaya
• Muncul sebagai empayar terkenal
• Meneruskan ciri-ciri negara bangsa yang diasaskan oleh kerajaan Alam Melayu sebelumnya
• Seperti kerajaan Funan/ Champa
• Kerajaan Melayu Melaka
• Mewarisi ciri-ciri negara bangsa yang membawa kesejahteraan kepada empayar Melaka
• Menyerap ciri-ciri lain dalam usaha memperkukuhkan negara bangsanya
• Mana-mana jawapan yang munasabah

Sebagai generasi muda hari ini, cadangkan usaha-usaha untuk memantapkan sistem pentadbiran di negara kita. 

• Pemimpin yang berwibawa
• Menjalankan tanggungjawab dengan amanah
• Akan dihormati dan disanjung tinggi oleh rakyat
• Tidak menyeleweng atau salah guna kuasa
• Seperti rasuah
• Kesimpulannya kepimpinan merupakan faktor penting bagi memantapkan pentadbiran
• Mana-mana jawapan yang munasabah

Bincangkan impak/kesan negatif penguasaan wilayah melalui peperangan pada hari ini. 

• Kemusnahan harta benda
• Seperti rumah
• Kehilangan tempat tinggal
• Rakyat menjadi pelarian akibat peperangan
• Hidup melarat
• Kesimpulannya peperangan pada hari ini membawa kepada kesengsaraan dan penderitaan rakyat negara yang terlibat
• Mana-mana jawapan yang munasabah

Ramalkan situasi yang akan berlaku jika masyarakat di negara ini tidak mematuhi undang-undang. 

• Perpecahan dalam kalangan masyarakat
• Mengancam kedaulatan negara
• Seperti berlaku huru-hara
• Memudahkan campur tangan kuasa asing
• Menghalang kemajuan negara
• Kesimpulannya rakyat hidup dalam keadaan yang tidak aman jika sistem perundangan tidak dipatuhi
• Mana-mana jawapan yang munasabah

.

Berikan cadangan anda untuk mengekalkan keamanan yang kita kecapi hari ini. 

• Mengukuhkan perpaduan dalam masyarakat
• Bekerjasama dan bertolak ansur antara kaum
• Menjalin hubungan erat melalui aktiviti kemasyarakatan
• Seperti gotong-royong, kenduri
• Memupuk sikap bantu-membantu
• Kesimpulannya keamanan dapat dikekalkan dengan cara mengukuhkan perpaduan rakyat di negara ini
• Mana-mana jawapan yang munasabah

.

Semangat permuafakatan penting dalam pembentukan sesebuah kerajaan. Huraikan manfaat/kebaikan yang diperoleh daripada situasi tersebut. 

• Mewujudkan sistem pemerintahan yang sistematik

• Memupuk kerjasama dalam masyarakat
• Membentuk masyarakat yang bersatu padu
• Mewujudkan masyarakat yang harmoni
• Seperti saling hormat-menghormati
• Kesimpulannya pembentukan sesebuah kerajaan berkait rapat dengan semangat permuafakatan
• Mana-mana jawapan yang munasabah

.

Sebagai generasi muda, apakah peranan/tanggungjawab anda terhadap sistem perundangan di negara kita? 

• Menghormati undang-undang negara
• Dengan cara menghayati dan mengamalkan kandungannya
• Kita perlu mengelakkan daripada melakukan kesalahan jenayah
• Seperti membunuh, merompak dan lain-lain
• Kesimpulannya kita perlu mematuhi dan menghormati undang-undang negara suoaya negara aman dan harmoni
• Mana-mana jawapan yang munasabah

.

Mengapakah/faktor/sebab golongan pemerintah dan golongan yang diperintah perlu berbaik-baik antara satu sama lain? Berikan hujah anda. 

• Mengukuhkan perpaduan
• Masyarakat pelbagai kaum perlu memupuk perpaduan dalam kalangan rakyat dan dengan pemerintah
• Bagi mewujudkan keamanan dan keharmonian
• Misalnya perpaduan dapat dipupuk melalui rundingan antara rakyat dan pemerintah bagi memajukan negara
• Kesimpulannya jalinan hubungan baik antara golongan pemerintah dan golongan diperintah akan membawa pelbagai manfaat kepada negara
• Mana-mana jawapan yang munasabah

.

…………………………………………………………………………………………

***

Nota Ringkas dan Padat Sejarah Tingkatan 4 (SPM) (Bab 1 – Bab 10) :

.

• Nota Ringkas dan Padat Sejarah Tingkatan 4 (SPM) (Bab 1 – Bab 10)

…………………………………………………………………………………………

.